Enterprise duty | កាតព្វកិច្ចរបស់សហគ្រាស

សេចក្តីផ្តើម

     ជាទូទៅការបើក និងបិទសហគ្រាស ឬគ្រឹះ​ស្ថានមួយមិនមែនជាការងាយស្រួលនោះទេ ។ ការបើកសហគ្រាសត្រូវមានការទទួលស្គាល់ពីក្រសួងទទួលបន្ទុក ឬក្រសួងអាណាព្យាបាល ចំណែកឯការបិទសហគ្រាសវិញក៏ត្រូវតែជូនដំណឹងអំពីការបិទនេះផងដែរបើយោងតាមនីតិវិធីច្បាប់ ។ សហគ្រាស គ្រឹះ​ស្ថានគឺជាផ្នែកមួយនៃផលិតកម្ម ហើយការផលិតទៀតសោតត្រូវការប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្ត និងកម្មករនិយោជិតជាច្រើន    ចំណែកនិយោជកជាអ្នកដែលមានអធិនភាព ចំពោះកម្មករនិយោជិត របស់ខ្លួនតាមច្បាប់ការងារកម្ពុជាឆ្នាំ១៩៩៧ ។  យោងតាមច្បាប់រូបវ័ន្តបុគ្គល ឬ នីតិបុគ្គលជាសាធារណៈឬឯកជនទាំងអស់នឹងទុកជានិយោជកដែលបង្កើតសហគ្រាសតាមន័យនៃច្បាប់នេះ លុះត្រាតែបុគ្គលទាំងនោះមានប្រើកម្មករ និងនិយោជិតម្នាក់ ឬច្រើននាក់ ទោះបីមិនជាប់លាប់ក៏ដោយ លើសពីនេះសហគ្រាសនីមួយៗ អាចមានគ្រិះស្ថានច្រើន ហើយគ្រិះស្ថាននីមួយៗ នោះអាចប្រើមនុស្សមួយក្រុមធ្វើការរួមគ្នាក្នុងកន្លែងណាមួយជាក់លាក់ ដូចជារោងចក្រ រោងជាង ការដ្ឋាន...ក្រោមការគ្រប់គ្រង និងដឹកនាំរបស់និយោជក ។ ដូច្នោះក្នុងនាមនិយោជកសហគ្រាសមួយ ថាតើត្រូវមានកាតព្វកិច្ចយ៉ាងដូចម្តេចចំពោះសហគ្រាស ក៏ដូចជាកម្មករនិយោជិតរបស់ខ្លួន ។ ម៉្យាងវិញទៀត ថាតើសហគ្រាសមានកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវដូចម្តេចដើម្បីដំណើការរបស់សហគ្រាសល្អប្រសើរ និងមានភាពត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាធរមាន ។ លើសពីនេះទៅទៀតក្រៅពីកាតព្វកិច្ចតាមផ្លូវច្បាប់ ថាតើសហគ្រាសត្រូវមានកាតព្វកិច្ចយ៉ាងដូចម្តេចដែរចំពោះការទទួលខុសត្រូវរបស់ម្ចាស់សហគ្រា​ (និយោជក) ចំពោះអនាម័យ និងសន្តិសុខរបស់កម្មករនិយោជិត ។

 ផ្នែកទី១  កាតព្វកិច្ចរបស់សហគ្រាស

 ជំពូកទី១  និយមន័យនៃសហគ្រាស

            សហគ្រាស គឺជាគ្រឹះស្ថាន ឫអង្គការជាការរបស់រាជការ ឫរបស់របស់ឯកជនសម្រាប់ទទួលធ្វើ្ ការធំៗ ដូចជា ស្ថាបនាស្ពាន ស្ថាបនាថ្នល់ជាដើម ។ ឧទាហរណ៍ៈ សហគ្រាសទទួលធ្វើស្ពាន ប្រគល់មុខសំណង់ទៅឲ្យសហគ្រាស ។  ចំណែកពាក្យ សហគ្រិន គឺជាម្ចាស់សហគ្រាស ឫជនអ្នកកាន់កាប់សហគ្រាស ។

ជំពូកទី២    កាតព្វកិច្ចរបស់សហគ្រាស

   កថាខណ្ឌទី១   ការចុះបញ្ជីការរបស់សហគ្រាស

         នៅក្នុងប្រទេសជាច្រើន​​​មុននឹងបុគ្គលណាម្នាក់ ឬ ក្រុមហ៊ុនមួយអាចបើកអាជីវកម្មបានពួកគេត្រូវជួលកម្មករនិយោជិត ហើយដំណើរការអាជីវកម្មបុគ្គល  ឬក្រុមហ៊ុននោះ ត្រូវចុះបញ្ជីការជាមួយរដ្ឋាភិបាល ។                 

         និយោជកទាំងអស់ដែលគ្រប់គ្រងដោយច្បាប់ការងារតម្រូវឲ្យធ្វើ  និងបញ្ជូនទៅក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារនូវសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងបើកសហគ្រាស ។​​​ ជាទូទៅនិយោជកត្រូវចុះបញ្ជីការជាមួយ ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ មុនពេលផ្ដើមដំណើរការ ប៉ុន្តែមានករណីលើកលែងចំពោះនិយោជកសហគ្រាសតូចៗខ្លះ ។ សហគ្រាសណាមួយដែលជួលកម្មករនិយោជិតតិចជាងប្រាំបីនាក់ហើយដែលសហគ្រាសនោះ មិនបានប្រើប្រាស់គ្រឿងចក្រក្នុងមុខជំនួញរបស់ខ្លួនទេនោះ​ អាចផ្ញើរសេចក្ដីជូនដំណឹង ​បើកសហគ្រាសជូនក្រសួង​ ទទួលបន្ទុកវិស័យការងារក្នុងរយះពេលសាមសិប(៣០)ថ្ងៃក្រោយបើកសហគ្រាស ។ សហគ្រាសឯទៀតទាំងអស់ត្រូវផ្ញើរសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងបើកសហគ្រាសរបស់ខ្លួនទៅ​ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ  ការងារ​ មុនបើកសហគ្រាស ។

         និយោជកទាំងអស់ដែលត្រូវបានអនុវត្តច្បាប់ការងារនេះ​​ ត្រូវធ្វើសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងទៅក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារនៅពេលបើកសហគ្រាសគ្រឹះស្ថាន ។សេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹង នេះហៅថាសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងបើកគ្រឹះស្ថាន ដែលត្រូវធ្វើជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ និងដាក់ជូនក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារនៅមុនពេលបើកសហគ្រាសគ្រឹះស្ថានជាស្ថាពរ ។

         ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារមានការទទួលខុសត្រូវក្នុងការធ្វើបទបញ្ជា ដើម្បីបញ្ជាក់ពីនីតិវិធីតម្រូវឲ្យមាន និងខ្លឹមសារនៃសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងបើក និងបិទសហគ្រាស ។ នៅថ្ងៃទី ២១ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៩៧ ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារបានចេញប្រកាសលេខ ១៤៧-៩៧ ស្ដីពី “សេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងបើក និងបិទសហគ្រាសគ្រឹះស្ថាន” ។

ប្រកាសលេខ ១៤៧-៩៧ តម្រូវឲ្យសហគ្រាសធ្វើកិច្ចការបីយ៉ាងនៅពេលបើកសហគ្រាសគឺៈ

     ១-ដាក់ជូនពិនិត្យជាមុននូវគម្រោងផែនទីសំណងផ្សេងៗ ដូចជារោងចក្ររោងជាង​ ឬការិយាល័យនីមួយៗ​ ។

សហគ្រាសត្រូវដាក់ជូនពិនិត្យនៅនាយកដ្ឋានពេទ្យការងារ​នូវផែនទីរួមរបស់សហគ្រាសដោយមានទាំងប្រព័ន្ធការពារអគ្គីភ័យប្រព័ន្ធផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត អាចផឹកបានប្រព័ន្ធបញ្ជេញទឹកសំអុយឃ្លាំងទុកផលិតផលដែលមានគ្រោះថ្នាក់ កន្លែងដាក់សំរាម និងកាកសំណល់របស់រោងចក្រ ។

      ​ ២-សំណុំលិខិតនៃសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងបើកសហគ្រាស យកតាមគំរូក្នុងឧមសម្ព័ន្ធទី ១ នៃប្រកាសលេខ ១៤៧-៩៧ ។ នៅក្នុងគំរូសេចក្ដីជូនដំណឹងបើកនោះរួមមានៈ

‒        នាមរបស់សហគ្រាស នាម និងសញ្ជាតិម្ចាស់ ឬនាយក

‒        អាស័យដ្ធានសហគ្រាស

‒           យុត្តាធិការសហគ្រាស

‒        ប្រភេទសកម្មភាពសហគ្រាស

    ​​​   ៣-សំណុំលិខិតនៃសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងអំពីចលនាបុគ្គលិក យកតាមគំរូឧបសម្ព័ន្ធទី ២ នៃប្រកាសលេខ ១៤៧-៩៧ ។ សេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងអំពីចលនាបុគ្គលិក មានរាយបញ្ជីកម្មករនយោជិកទៅតាមប្រភេទការងារដែលគេធ្វើ (អ្នកត្រួតពិនិត្យនយោជិត ការិយាល័យកម្មករមានជំនាញខ្ពស់ កម្មករមានជំនាញមធ្យម ។  លើសពីនេះទៀតត្រូវរួមបញ្ចូលទាំងពត៌មានខាងក្រោមនេះសម្រាប់កម្មករនយោជិកម្នាក់ៗ៖

‒        ឈ្មោះពេញ

‒        ភេទ

‒        ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំកំណើត

‒        លេខកាតសម្គាល់ខ្លួនរបស់កម្មករនិយោជិត

‒        ប្រាក់ឈ្នួល

‒        របៀបបើកប្រាក់ឈ្នួល

‒        ការបរិច្ឆេទផ្តើមធ្វើការ

‒        តួនាទី

‒        កម្រឹតការសិក្សា និងជំនាញ

         ក្រសួងទទួលខុសត្រូវក្នុងការធ្វើប្រកាស ដើម្បីបញ្ជាក់ពីនីតិវិធីដែលតម្រូវឲ្យមាន និងខ្លឹមសារនៃសេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងបើក និងបិទសហគ្រាស ។នៅថ្ងៃទី ៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០០១ ក្រសួងបាននចេញប្រកាសលេខ ២២៨-២០០១ ស្តីពី “សេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងបើក និងបិទសហគ្រឹះស្ថាន”។ ប្រកាសនេះចែងជាពីទម្រង់បែបបទ ២ ដែលត្រូវដាក់ឲ្យក្រសួង ពិនិត្យដើម្បីបើកសហគ្រាស ។ ទម្រង់បែបបទមួយទាក់ទងទៅនឹងសហគ្រាសផ្ទាល់និងមួយទៀតទាក់ទងនឹងបុគ្គលិកដែលធ្វើការនៅទីនេះ។

        ដូចនេះនិយោជកទាំងអស់ដែលត្រូវអនុវត្តច្បាប់ការងារនេះត្រូវធ្វើសេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងទៅក្រសួង ទទួលបន្ទុកវិស័យការងារនៅពេលបើកសហគ្រាសគ្រឹះស្ថាន ។សេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹង នេះហៅថាសេចក្តី ប្រកាសជូនដំណឹងបើកសហគ្រាសគ្រឹះស្ថាន ដែលត្រូវធ្វើជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ និងដាក់ជូនក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារនៅមុនពេលបើកសហគ្រាសគ្រឹះស្ថានជាស្ថាពរ ។ និយោជក ដែលមានប្រើកម្មករនិយោជិកធ្វើការជាប់លាប់តិចជាងប្រាំបីនាក់ហើយគ្មានប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្តត្រូវធ្វើ​ សេចក្តីប្រកាស ជូនដំណឹងនេះទៅក្រសួង ទទួលបន្ទុកវិស័យការងារក្នុងរយៈពេលសាមសិបថ្ងៃបន្ទាប់ពីថ្ងៃបើកសហគ្រាសគ្រឹះស្ថានជាស្ថាពរ ។ ចំពោះការបិទសហគ្រាសនិយោជក   ត្រូវធ្វើសេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹង​ ទៅក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារដែរក្នុងរយៈពេល សាមសិប ថ្ងៃបន្ទាប់ពីបិទសហគ្រាសនោះ ។ ប្រកាសក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារកំណត់អំពីបែប បទនិងនិតិវិធីនៃការធ្វើ សេចក្តីប្រកាស ជូនដំណឹង បើកនិងបិទសហគ្រាសតាមករណីនីមួយៗ ។  

កថាខណ្ឌទី២  សៀវភៅបញ្ជីប្រចាំគ្រិះស្ថាន

          និយោជកត្រូវបើកឲ្យមាន និងរក្សាទុកឲ្យបានត្រឹមត្រូវនូវសៀវភៅបញ្ជីប្រចាំគ្រឹះស្ថានមួយដែលអធិការការងារបានចុះលេខរៀងនិងចុះហត្ថលេខាសង្ខេប ។គំរូនៃសៀវភៅបញ្ជីនោះ និងមានចែងក្នុងប្រកាសក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ ។

          នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ ១៩៩៧ ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារបានចេញប្រកាសលេខ ៩២-៩៧ ស្ដីពី​​​​​​​ “សៀវភៅបញ្ជីប្រចាំគ្រឹស្ថាន” ។​ ឧបសម្ព័នក្នុងប្រកាសលេខ ៩២-៩៧ មានគំរូក្របខាងក្រៅ សំរាប់សៀវភៅបញ្ជីប្រចាំគ្រឹះស្ថាន ដោយមានសំគាល់ពត៌មានដូចជា ឈ្មោះ និងអាស័យដ្ធានរបស់គ្រឹះស្ថាននិងប្រភេទសកម្មភាពអាជីវកម្មដែលធ្វើ ។ទំព័រគំរូនៃសៀវភៅបញ្ជីប្រចាំគ្រឹះស្ថានគឺជាទំព័រទំនេរដោយមានកន្លែងសំរាប់អធិការការងារចុះហត្ថលេខា ។ មាត្រា២០​ មិនបានបញ្ជាក់គោលបំណងជាក់លាក់នៃសៀវភៅបញ្ជីប្រចាំគ្រឹះស្ថានទេប៉ុន្តែមាត្រា២៣៦ យើងបានឃើញថា បញ្ជីកាជាកន្លែងសំរាប់អធិការការងាររក្សាទុកកំណត់ត្រា​និងកំណត់សំគាល់អំពីអនាម័យ សន្តិសុខ និងអធិការលក្ខខ័ណ្ឌការងារក្នុងគ្រឹះស្ថាន ។

កថាខណ្ឌទី៣  សេចក្តីជូនដំណឹងការផ្លាស់ប្តូរបុគ្គលិក 

         សេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងនៃទទួលឲ្យធ្វើការ និងការបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិកពីការងារ មិនតម្រូវឲ្យធ្វើចំពោះកម្មករនិយោជិក បណ្តោះអាសន្នដែលត្រូវជួលសម្រាប់៖

v  ការងារម្តងម្កាលដែលមានថេរៈវេលាតិចជាង ៣០ថ្ងៃជាប់គ្នា ឬ

v  ការងារធ្វើឈប់ ធ្វើឈប់ ដែលមានថេរៈវេលាពិតប្រាកដសម្រាប់ការងារនេះ មិនលើសពីបីខែក្នុងរយៈពេល១២ខែបន្តបន្ទាប់គ្នា ។

         សេចក្តីជូនដំណឹងនេះត្រូវធ្វើជាលាយលក្ខអក្សរក្នុងរយៈពេល១៥ថ្ងៃយ៉ាងយូរបន្ទាប់ពីថ្ងៃទទួលឲ្យធ្វើការ ឬបញ្ឈប់ពីការងារ លើកលែងតែសហគ្រាសខាងកសិកម្មរយៈពេលដល់ទៅ៣ថ្ងៃ ។  

     ​ ដូចនេះនៅរាល់ពេលដែលទទួលឲ្យធ្វើការ ឬបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិកណាម្នាក់ និយោជកត្រូវធ្វើសេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងទៅក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ ។ សេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងនេះ ត្រូវតែធ្វើជាលាយល័ក្ខណ៍អក្សរ ក្នុងរយៈពេលដប់ប្រាំថ្ងៃយ៉ាងយូរ បន្ទាប់ពីថ្ងៃទទួលឲ្យធ្វើការ ឬ បញ្ឈប់លែងឲ្យធ្វើការ ។ រយៈពេលនេះត្រូវកំណត់ឲ្យដល់សាមសិបថ្ងៃចំពោះសហគ្រាសកសិកម្ម ។

        សេចក្តីប្រកាសជូនដំណឹងអំពីការទទួលឲ្យធ្វើការបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិកខាងលើនេះមិនអនុវត្តចំពោះ ៖

‒        ការងារម្តងម្កាលដែលមានថេរវេលាជាប់គ្នាចំនួនតិចជាងសាមសិបថ្ងៃ ។

‒        ការងារធ្វើឈប់ធ្វើឈប់ដែលថេរវេលាពិតប្រាកដសំរាប់ការងារនេះមិនលើសពីបីខែក្នុងរយៈពេលដប់ពីរខែបន្តបន្ទាប់គ្នា ។

កថាខណ្ឌទី៤  សៀវភៅការងារ

         សៀវភៅការងារជាកំណត់ត្រានៃប្រវត្តិការងារបុគ្គលម្នាក់ៗ ។ គោលបំណងដែលបានពោលមកនៃសៀវភៅការងារគឺដើម្បីបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណរបស់កម្មករនិយោជិតហើយសម្រាប់បញ្ជាក់ការងារនីមួយៗ ដែលធ្វើដើម្បីបញ្ជាក់ប្រភេទការងារប្រាក់ឈ្នួល និងរបៀបបើកប្រាក់ឈ្នួល ហើយពេលទទួលឲ្យធ្វើការ និងពេលបញ្ឈប់បុគ្គលណាម្នាក់ពីការងារ ។ វាជាការខុសច្បាប់ចំពោះនិយោជកដាក់ចូលក្នុងសៀវភៅការងារនូវការវាយតម្លៃកម្មករនិយោជិត ។ វាក៏ជាការខុសច្បាប់ចំពោះអ្នកណាម្នាក់យកសៀវភៅការងារទៅប្រើប្រាស់ ដើម្បីគោលបំណងផ្សេងៗជាជាងការបញ្ជាក់អំពីពត៌មានដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ ។

         កម្មករនិយោជិតទទួលខុសត្រូវក្នុងការរកសៀវភៅការងារពីអធិការការងារ  ។  ​កម្មករនិយោជិតត្រូវបង្ហាញអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ដែលចេញដោយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច ហើយនិងវិញ្ញាប័ត្រមុខរបរដែលចេញអោយដោយនិយោជកហើយត្រូវបង់ជូនថវិការជាតិនូវអាករដែលមានអត្រានិងរបៀបទទួលប្រាក់ដូចមានកំណត់ក្នុងប្រកាសរួមនៃក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ ។

          នៅថ្ងៃទី ១៣ ខែ ធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩៣ ក្រសួងសង្គមកិច្ចការងារ និងអតីតយុទ្ធជន និងក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុបានចេញប្រកាសរួមមួយលេខ ៧៩-៩៣ ដែលកំណត់ប្រាក់ចំនួន ១៥០០រៀលសំរាប់សៀវភៅការងារសម្រាប់កម្មករនិយោជិតមានសញ្ជាតិខ្មែរ ។ ប្រកាសរួមលេខ ៧៩-៩៣ ត្រូវបានដាក់ចេញ​​ដើម្បីអនុវត្តច្បាប់ការងារឆ្នាំ ១៩៩២ ដែលបានតម្រូវការចាំបាច់សំរាប់សៀវភៅការងារ ។ នៅថ្ងៃទី ២៩ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៧ ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារបានចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងលេខ ១៣-៩៧ ដែលបញ្ជាក់តម្លៃចំនួន ១៥០០ រៀលគត់ ។ ប្រកាសនេះត្រូវទុកជានារាករណ៍ដោយប្រកាសលេខ៥៦ស.ក.ប.យ. នាថ្ងៃទី​២០-០៣-២០០១ដែលនៅតែរក្សាអត្រានេះដដែល ហើយអាករនេះត្រូវបានកំណត់ឲ្យបង់តែម្ដងគត់ ។

        និយោជកក៏មានការទទួលខុសត្រូវខ្លះចំពោះសៀវភៅការងារដែរ ។ ទីមួយនិយោជកមិអនុញ្ញាត អោយទទួលបុគ្គលណាម្នាក់ជាកម្មករនិយោជិតទេលុះត្រាតែបុគ្គលនោះមានសៀវភៅការងារ ។

         ទីពីរមាត្រា៣៧តម្រូវអោយនិយោជកធ្វើការកំណត់សំគាល់ក្នុងសៀវភៅការងារ ពេលនិយោជកទទួលអោយធ្វើការ និងពេលបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិតណាម្នាក់ ក៏ដូចជាកំណត់សំគាល់លើចំនួនប្រាក់ឈ្នួលរបស់កម្មករនិយោជិត និងការតំឡើងប្រាក់ឈ្នួល ។ កថាខ័ណ្ឌទីពីរនៃមាត្រា ៣៧ ចែងថា “ការកត់ត្រាដោយនិយោជកខាងលើនេះ ត្រូវតែយកទៅសុំចុះទិដ្ធាការអំពីអធិការការងារ ក្នុងរយះពេលប្រាំពីរថ្ងៃពេញ ក្រោយពីថ្ងៃចូល ឬឈប់ធ្វើការ” ។ វាមិនច្បាស់លាស់ថាតើនិយោជក ឬកម្មករនិយោជិតដែលតម្រូវអោយបង្ហាញកំណត់ហេតុនេះទៅអធិការការងារនោះ។លើសពីនេះទៀតតម្រូវអោយបង្ហាញកំណត់ហេតុទៅអធិកាការងារ ហាក់ដូចជាកាតព្វកិច្ចបន្ថែមលើមាត្រា ២១ ដែលតម្រូវអោយនិយោជកធ្វើសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងអំពីការផ្លាស់ប្ដូរបុគ្គលិកទៅ​ អធិការការងារក្នុងរយះពេល ១៥ ថ្ងៃនៃការផ្លាស់ប្ដូរនោះ ។

         សរុបមកជនដែលមានសញ្ជាតិ្តខ្មែរធ្វើការយកឈ្នួលពីនិយោជកណាមួយត្រូវតែមានសៀវភៅការងារ។ ជនណាក៏ដោយមិនអាចប្រើប្រាស់កម្មករនិយោជិកដែលមិនប្រតិបត្តិតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃកថាខ័ណ្ឌខាងលើនេះបានទេ ។ ចំពោះកម្មករដែលធ្វើការយកឈ្នួលតាមរដូវក្នុងចំការអាចមានសៀវភៅការងារ ឬគ្មានក៏បាន ។ សៀវភៅការងារសំរាប់សំគាល់អត្តសញ្ញាណសាមីខ្លួន ។ ប្រភេទការងារដែលជននេះបានចុះកិច្ចសន្យាបន្តៗ មកទៀត ។ មិនត្រូវយកសៀវភៅការងាររបស់កម្មករ និយោជិក ទៅប្រើប្រាស់ខុសពីគោលដៅនៃការបង្កើតសៀវភៅនេះទេ ។ កាលណាកម្មករនិយោជិកឈប់ធ្វើការឲ្យនិយោជក និយោជកនោះមិនត្រូវចារមូលវិចារអី្វលើសៀវភៅការងារនេះទេ ។សៀវភៅការងារនេះធ្វើដោយអធិការការងារនិងចេញឲ្យតាមសេចក្តីសុំរបស់កម្មករនិយោជិកដែលបង្ហាញលិខិតអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណដែលអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចចេញឲ្យហើយនឹងវិញ្ញាបនប័ត្រមុខរបរដែលនិយោជកខ្លួនចេញឲ្យ ។ការចេញសៀវភៅការងារត្រូវបង់ជូនថវិការជាតិនូវអាករដែលមានអត្រា និងរបៀបទទួលប្រាក់ដូចមានកំណត់ក្នុងប្រកាសរួមនៃក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ ។ ការទទួល ឬបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិក ប្រាក់ឈ្នួល និងការតម្លើងប្រាក់ឈ្នួលត្រូវកត់ត្រាក្នុងសៀវភៅការងាររបស់សាមីខ្លួន ។ ការកត់ត្រាដោយនិយោជកខាងលើនេះ ត្រូវតែយកទៅសុំចុះទិដ្ឋាការ អំពីអធិការការងារក្នុងរយៈពេលប្រាំពីរថ្ងៃពេញក្រោយពីថ្ងៃចូល ឬឈប់ធ្វើការ ។ ការបាត់សៀវភៅការងារ ត្រូវតែប្តឹងទៅអធិការដ្ឋានការងារ ។

កថាខណ្ឌទី៥  សៀវភៅបើកប្រាក់

          សៀវភៅបើកប្រាក់ ជាសៀវភៅមួយសម្រាប់កត់ត្រាបញ្ជីនៃកម្មករនិយោជិតដែលមានសិទ្ធិទទួលប្រាក់ឈ្នួល និងអត្ថប្រយោជន៍ទៀត និងចំនួនប្រាក់ដែលបានបើក ។ មាត្រា ៣៩ នៃច្បាប់ការងារ តម្រូវឲ្យនិយោជកគ្រប់រូបរក្សាទុកដោយទៀងទាត់ជាដរាប នូវសៀវភៅបើកទឹកប្រាក់ក្នុងការរិយាល័យបេឡា ឬទីចាត់ការនៃសហគ្រាស  ។  មានតម្រូវការជាច្រើនសំរាប់ថែរក្សាសៀវភៅបើកប្រាក់នេះ ។

   ១-មុននឹងយកទៅប្រើសៀវភៅបើកប្រាក់ត្រូវមានចុះលេខគ្រប់ទំព័រ និងចុះហត្ថលេខាសង្ខេប​​​ដោយ​​​​អធិការការងារ ។

 ២-​ អធិការការងារអាចទារកសៀវភៅនេះនៅគ្រប់ពេលវេលា ។

   ៣- កាលណាប្រើសៀវភៅនេះគ្រប់ទំព័រអស់ និយោជកត្រូវយកទុកថែរក្សាអោយគង់ក្នុងរយះបីឆ្នាំ ។

          សៀវភៅបើកប្រាក់ត្រូវកត់ត្រាពត៌មាន :

    ១-ស្ដីពីកម្មករនិយោជិតម្នាក់ៗ

   ២-​ពត៌មានដែលទាក់ទងនឹងការងារដែលបានធ្វើអំពីប្រាក់ឈ្នួលនិងការឈប់សំរាករបស់កម្មករ​និយោជិតម្នាក់ៗ

          នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែ មិនា  ឆ្នាំ ១៩៩៧ ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារបានចេញប្រកាសលេខ ៩៣-៩៧ ស្ដីពី “ឧបសម្ព័ន្ធទី ១ នៃប្រកាសលេខ ៩៣-៩៧ ជាទំព័រគំរូនៃបែបបទសៀវភៅបើកប្រាក់ដែលក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារបានយល់ព្រមអោយប្រើ ។​​ នៅក្នុងការអនុវត្តន៍ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារបានរៀបចំថតចម្លងសៀវភៅបើកប្រាក់ដែលនិយោជកបានទទួល(សម្រាប់ការបង់ថ្លៃ)នៅពេលគេចុះបញ្ជីការជាមួយក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ ។ ប្រកាសនេះត្រូវចាត់ទុកជានិរាករណ៍ នៅថ្ងៃទី១១ ខែតុលា ឆ្នាំ២០០១ដោយប្រ កាសលេខ ២៦៩ សកបយ ។

          សៀវភៅបើកប្រាក់ត្រូវមានកត់ត្រា៖

          ក-ពត៌មានស្តីពីកម្មករនិយោជិកម្នាក់ៗនៅក្នុងសហគ្រាស ។

          ខ-លក្ខណៈសំគាល់អំពីការងារដែលបានធ្វើ អំពីប្រាក់ឈ្នួលហើយនិងការឈប់សំរាក ។

កថាខណ្ឌទី៦  បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង

          យោងតាមមាត្រា ២២ នៃច្បាប់ការងារ ឆ្នាំ ១៩៩៧ និយោជកដែលមានកម្មករនិយោជិត ៥នាក់ ឬច្រើនជាងនេះត្រូវតែមានបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ។កម្មករនិយោជិតនិងនិយោជកត្រូវគោរពតាមបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនេះ។

          ចំណុចទី ១  មាតិកានៃបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង

          បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងសម្រាប់សហគ្រាស ឬគ្រឹះស្ថានត្រូវតែអនុវត្តតាមបទប្បញ្ញត្តិទូទៅនៃច្បាប់ការងារ និងអនុសញ្ញារួមពាក់ព័ន្ធនឹងផ្នែកនិងសកម្មភាពរបស់សហគ្រាសគ្រឹះស្ថានរួមមានបទប្បញ្ញត្តិដែលទាក់ទងទៅនឹង៖

‒        ការជួលឲ្យធ្វើការ

‒        ការគិត និងការបើកប្រាក់ឈ្នួល និងកម្រៃបន្ទាប់បន្សំ

‒        តាវកាលិកជាវត្ថុ

‒        ពេលម៉ោងធ្វើការ

‒        ពេលសម្រាក និងការឈប់សម្រាក

‒        ការឲ្យដំណឹងមុន

‒        វិធានការសន្តិសុខ និងអនាម័យកម្មករនិយោជិត

‒        កាតព្វកិច្ចកម្មករនិយោជិត

‒        ទណ្ឌកម្មដែលអាចតម្រូវទៅលើកម្មករនិយោជិត

‒  បទប្បញ្ញត្តិបន្ថែមទៀតតម្រូវឲ្យមានដោយអធិការការងារដែលមាននៅក្នុងបទបញ្ជានិងនៅក្នុងច្បាប់បច្ចុប្បន្ន ។

          បទប្បញ្ញត្តិជាច្រើននៃច្បាប់ការងារ គឺជាមូលដ្ឋានគ្រិះអប្បបរមាហើយនៅក្រោមច្បាប់កាងារ កម្មករនិយោជិតមានសិទ្ធិ ចុះអនុសញ្ញារួមជាមួយនិយោជក ។ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងទាំងអស់ មិនអាចគៀបសង្កត់ ឬកំណត់សិទ្ធិរបស់កម្មករនយោជិត ដែលធានាដោយច្បាប់ បទបញ្ជា ឬអនុសញ្ញារួមឡើយ ។ និយោជកមានសេរីភាព ក្នុងការធ្វើឲ្យមូលដ្ឋានគ្រិះអប្បបរមានេះ មានប្រយោជន៍ដល់កម្មករនិយោជិតច្រើនជាង  ប៉ុន្តែមូលដ្ឋានគ្រិះអប្បបរមាគឺមិនអាចបន្ថយបានទេ ។

 ចំណុចទី២  នីតិវិធីសម្រាប់អនុម័តបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង

        ​ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងត្រូវតែរៀបចំធ្វើក្នុងរយៈពេលបីខែ ក្រោយពេលបើកសហគ្រាស។ទោះយ៉ាងណាមាត្រា២៤ បានចែងថានាយកសហគ្រាសត្រូវពិគ្រោះជាមួយតំណាងកម្មករនិយោជិតជាមុនសិន  ។

         បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនេះមុននឹងដាក់ឲ្យប្រើត្រូវតែទទួលទិដ្ឋាការពីអធិការការងារជាមុន។អធិកាការងារ ត្រូវចុះទិដ្ឋការលើបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ក្នុងរយៈពេល ៦០ថ្ងៃ ។ ប៉ុន្តែច្បាប់ការងារមិនបានចែងថានឹងមានអ្វីកើតឡើងប្រសិនបើអធិការការងារមិនបានចុះទិដ្ឋាការលើបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងក្នុងអំឡុងពេលណាទេ ។

ចំណុចទី៣     បទប្បញ្ញត្តិស្តីពីការដាក់ទោសវិន័យនៅក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង

           កម្មករនិយោជិតអាចត្រូវបានព្យួរការងារសម្រាប់មូលហេតុស្របច្បាប់មួយចំនួន ស្របទៅតាមបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ។ មានទង្វើជាច្រើនទៀតដែលអាចចាត់ចូលជាកំហុសធ្ងន់ក្រៅពីអ្វីដែលមានចែងនៅក្នុងមាត្រា ៨៣   ទង្វើទាំងនេះអាចមានកំណត់ក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ។ ទោះយ៉ាងណា និយោជកមិនអាចប្រើប្រាស់បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងដោយចេតនាដើម្បីឈាន ទៅរកវិធានការដាក់ទោសវិន័យកម្មករនិយោជិត ឡើយ ។

         ប្រសិនបើនិយោជិតរំលោភបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង និយោជកមានសិទ្ធិដាក់ទោសវិន័យ ។ ផ្នែកដែលចែងពីបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង នៅក្នុងច្បាប់ការងារ មានបញ្ញត្តិការពារកម្មករនិយោជិតពីការអនុវត្តដោយរំលោភនូវអំណាចដាក់ទោសវិន័យ ។ មាត្រាទាំងនេះចែងថា៖

·         និយោជកត្រូវចាត់វិធានការដាក់ទោសវិន័យដល់កម្មករនិយោជិតក្នុងរយៈពេល១៥ថ្ងៃ(និងប្រសិនបើចង់បញ្ឈប់ត្រូវចាត់វិធានការក្នុងរយៈពេល ៧ថ្ងៃ) បន្ទាប់ពីពេលដែលនិយោជកខ្លួនឯង ឬតំណាងណាម្នាក់របស់និយោជកបានដឹង ពីកំហុសនោះ ។

·         ទោសវិន័យត្រូវតែជាសមាមាត្រស្របទៅនឹងទម្ងន់នៃកំហុស ។ អធិការការងារ មាននីតិសម្បទារក្នុងការត្រួតពិនិត្យ ភាពសមាមាត្រនេះ ។

·  និយោជកមិនត្រូវធ្វើការពិន័យជាប្រាក់ ឬដាក់ទោសវិន័យទ្វេរមួយជាពីរចំពោះកំហុសដដែលៗតែមួយ ។ ការពិន័យជាប្រាក់ មានន័យថា វិធានការទាំងឡាយដែលនាំឲ្យមានការកាត់បន្ថយប្រាក់ឈ្នួលរបស់កម្មករនិយោជិកដែលត្រូវទទួលបានជាធម្មតាដោយការបំពេញការងារនេះ ។

           ចំណុចទី ៤   បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងសម្រាប់គ្រឹះស្ថានតូចៗ

          សហគ្រាស ឬគ្រឹះស្ថានតូចៗដែលបានប្រើកម្មករនិយោជិតជាង៨នាក់មិនចាំបាច់ធ្វើបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងទេ ។ ប្រសិនបើសហគ្រាស ឬគ្រឹះស្ថានតូចៗមិនបានធ្វើបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងទេ និយោជកអាចដាក់ទោសវិន័យ រួមទាំងការព្រមានផ្ទាល់មាត់ ក្នុងការព្យួរការងាររហូតដល់ទៅ ៦ថ្ងៃ ឬការបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិតដោយមាន ឬការគ្មានការឲ្យដំណឹងជាមុន ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយការដាក់ទោសវិន័យ ត្រូវតែផ្អែកទៅតាមទំហំនៃទោសកំហុសរបស់សាមីខ្លួន ។

          ដូចនេះនិយោជកនៃសហគ្រាស ឬគ្រឹះស្ថាន ដែលមានចែងក្នុងមាត្រា១៧ ហើយដែលមានកម្មករ និយោជិកយ៉ាងតិចប្រាំបីនាក់ ត្រូវតែរៀបចំឲ្យមានបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់សហគ្រាសមួយជាដរាប ។ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងអនុវត្តបទប្បញ្ញតិ្តទូទៅនៃច្បាប់នេះតាមប្រភេទសហគ្រាស គ្រឹះស្ថាន នឹងអនុសញ្ញារួមនៃការងារ ដែលស្តីអំពីផ្នែកសកម្មភាពនៃសហគ្រាស ។ពោលមកនេះជាអាទិ៍គឺបទប្បញ្ញតិ្តទាក់ទង និងល័ក្ខខ័ណ្ឌទទួលធ្វើការការគិតនិងការបើកប្រាក់ឈ្នួល និងកំរៃបន្ទាប់បន្សំតាវកាលិកជាវត្ថុពេលម៉ោងធ្វើ ពេលសំរាក និងការឈប់សំរាកការឲ្យដំណឹងមុនវិធានការអនាម័យនិងសន្តិសុខកម្មករនិយោជិត កាតព្វកិច្ចកម្មករនិយោជិត និងទណ្ឌកម្មករដែលនឹងអាចតម្រូវលើកម្មករនិយោជិត ។បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងត្រូវតែរៀបចំដោយនាយកសហគ្រាស គ្រឹះស្ថាន ក្រោយពីបានពិគ្រោះនិងតំណាងកម្មករនិយោជិកក្នុងរយៈពេលបីខែបន្ទាប់ថ្ងៃបើកសហគ្រាស ឬរយៈពេលបីខែក្រោយពីការប្រកាសឲ្យប្រើច្បាប់នេះ ប្រសិនបើសហគ្រាសកើតរួចមកហើយ ។ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនេះ មិននឹងដាក់ឲ្យប្រើត្រូវតែបានទទួលទិដ្ឋការអំពីអធិការការងារជាមុន ។ ទិដ្ឋាការនេះត្រូវចេញឲ្យមិនលើសពីរយៈពេលហុកសិបថ្ងៃ ។ប្រកាសទាំងឡាយនៃបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងត្រូវចាត់ជាមោឃៈដោយចេញច្បាប់ក្នុងករណីដែលប្រការទាំង​ឡាយនៃបទបញ្ជាក្នុងនោះអាចនឹងលុបចោលឬកំរិតសិទ្ធិរបស់កម្មករនិយោជិកដែលសិទិ្ធទាំងនោះមានចែងក្នុងច្បាប់ និងបទបញ្ជាទាំងឡាយមានជាធរមាន ឬមានចែងក្នុងអនុសញ្ញា ឬកិច្ចព្រមព្រៀងរួម ដែលអនុវត្តនៅក្នុងគ្រឹះស្ថាន ។អធិការការងារត្រូវតែបង្ខំឲ្យដាក់បញ្ចូលក្នុងបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនូវបទប្បញ្ញតិ្តទាំងឡាយដែលត្រូវតែអនុវត្តដោយផ្អែកទៅលើច្បាប់ និងបទបញ្ជាទាំងឡាយជាធរមាន ។ និយោជកមិនអាចដាក់ទោសវិន័យដល់កម្មករនិយោជិកណាម្នាក់ដែលមានកំហុសដែលនិយោជកខ្លួនឯងឬតំណាងណាម្នាក់របស់និយោជកបានដឹងអំពីកំហុសនោះក្នុងរយៈពេលលើសពីដប់ប្រាំថ្ងៃ។ កាលបើកម្មករនិយោជិកមានធ្ងន់ ហើយនិយោជកមិនបានចាត់វិធានការបញ្ឈប់ក្នុងរយៈពេលប្រាំពីរថ្ងៃចាប់ពីថ្ងៃដែលខ្លួនបានទទួលដំណឹងអំពីកំហុសធ្ងន់នេះ និយោជក ត្រូវបានទុកជាការបោះបង់សិទិ្ធនោះចោលហើយ ។ទោសវិន័យត្រូវតែជាសមាមាត្រស្របទៅនឹងទំងន់នៃកំហុស។ អធិការការងារមាននីតិសម្បទាក្នុងការត្រួតពិនិត្យភាពសមាមាត្រនេះ ។និយោជកមិនត្រួវធ្វើការពិន័យជាប្រាក់ ឬដាក់ទោស វិន័យទេ្វមួយជាពីរចំពោះកំហុសដដែលៗតែមួយ ។ការពិន័យជាប្រាក់មានន័យថាវិធានការទាំងឡាយ ដែលនាំឲ្យមានការកាត់បន្ថយប្រាក់ឈ្នួលរបស់កម្មករនិយោជិកដែលត្រូវទទួលបានជាធម្មតាដោយការបំពេញការងារ នេះ ។ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ត្រូវតែផ្សព្វផ្សាយ និងបិទនៅទីណាមួយដ៏សមរម្យ អាចចូលទៅមើលបានដោយងាយក្នុងកនែ្លងធ្វើការហើយនិងនៅមានត់ទ្វារបន្ទប់សំរាប់ទទួលយកកម្មករឲ្យធ្វើការ ។ បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនេះ ត្រូវតែរក្សាទុកដាក់ឲ្យបានល្អអានច្បាស់ជាដរាប ។ ការកែប្រែគ្រប់យ៉ាងនៃបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងត្រូវតែធ្វើតាមបទប្បញ្ញតិ្តស្តីពីសហគ្រាសគ្រឹះស្ថាននេះ ។ នៅក្នុងសហគ្រាស ឬគ្រឹះស្ថានទាំងឡាយណាដែលមានប្រើកម្មករនិយោជិកតិចជាងប្រាំបីនាក់ហើយដែលគ្មានបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនិយោជកអាចធ្វើការព្រមានការសី្តបន្ទោសការព្យួរការងារដោយគ្មានប្រាក់ឈ្មួលដែលមានរយៈពេលមិនលើសពីប្រាំមួយថ្ងៃ ឬការបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិកដោយមាន ឬគ្មានការជូនដំណឹងជាមុន ដោយផ្អែកតាមទំងន់នៃកំហុសរបស់សាមីខ្លួន ។

 កថាខណ្ឌទី៧  អាគារូបដ្ឋាន

          អាគារូបដ្ឋាន គឺគ្រឹះស្ថានដែលនិយោជកលក់ដោយផ្ទាល់ខ្លួន ឬដោយមានអ្នកជំនួសនូវគ្រឿងឧបភោគផ្សេងៗទៅឲ្យកម្មករនិយោជិក ឬគ្រួសារជនទាំងនោះដើម្បីសេចក្តីត្រូវការផ្ទាល់ខ្លួន ។

          អាគារូបដ្ឋាន នឹងអាចអនុញ្ញាតអោយបើកលក់បាន លុះត្រាតែបំពេញល័ក្ខខ័ណ្ឌបួន យ៉ាងដូចតទៅនេះ៖

១- មិនត្រូវបង្ខំកម្មករនិយោជិកឲ្យទិញតែនៅទីនោះឡើយ។

២- មិនត្រូវឲ្យនិយោជកឬអ្នកមើលការជំនួសយកចំណេញក្នុងការលក់ទំនិញនេះកឡើយ ។

៣- គណនេយ្យសំរាប់អាគារូបដ្ឋាននីមួយៗ ត្រូវឲ្យធ្វើដាច់ដោយឡែកអំពីគណនេយ្យសហគ្រាស​​។

៤- ថ្លៃគ្រឿងឧបភោគបរិភោគដែលដាក់លក់ ត្រូវបិទផ្សាយឲ្យគេឃើញច្បាស់ ។

          ការបើកអាគារូបដ្ឋានត្រូវកំណត់ដោយ ប្រកាសក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ ។ អធិការការងារត្រួតពិនិត្យការប្រព្រឹត្តទៅនៃអាគារូបដ្ឋានដែលកម្មការនិយោជិកមានតំណាងជ្រើសរើសនៃសាមីកម្មករ និយោជិក ចូលរួលមក្នុងការគ្រប់គ្រងផង ។ អធិការការងារអាចបង្ខំឲ្យបិទអាគារូបដ្ឋានជាបណ្តោះអាសន្នរហូតដល់មានសេចក្តីសំរេចជាស្ថាពរពីក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារ ។

 កថាខណ្ឌទី៨  កិច្ចធានា

          យោងតាមមាត្រា ៤៤ ការចុះកិច្ចសន្យាការងារ ឬការរក្សាកិច្ចសន្យាការងារ និយោជកមិនអាចតម្រូវឲ្យមានការធានាជាប្រាក់កាស ឬជាប័ណ្ណសិទ្ធិណាមួយឡើយ ទោះបីជាក្នុងរូបភាពបែបណាក៏ដោយ ។ និយាយម៉្យាងទៀតថា គ្មានបុគ្គលណាមួយតម្រូវឲ្យបង់ប្រាក់ ឬដាក់ធានាដើម្បីទទួលបានការងារទេ ។

         ជួនកាលនិយោជកចុះកិច្ចសន្យាការងារមួយដែលក្នុងនោះកម្មករនិយោជិតយល់ព្រមឲ្យនិយោជកកាត់ ឬដកប្រាក់ឈ្នួលរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលសាកល្បងការងារ ។ការកាត់ប្រាក់ឈ្នួលរបៀបនេះបង្កើតឲ្យមានការដាក់តម្កល់ប្រាក់ដែលនិយោជកត្រូវប្រគល់ឲ្យកម្មករវិញបន្ទាប់ពីពួកគេព្រមបន្តកិច្ចសន្យា ក្នុងរយៈពេលអប្បបរមាមួយ ។ ក្រុមប្រឹក្សាអាជា្ញកណ្តាលបានកំណត់ថាការធ្វើរបៀបនេះ គឺរំលោភច្បាប់ការងារ និងត្រូវចាត់ទុកជាមោឃៈភាព ។

          សរុបសេចក្តីមកក្នុងការចុះកិច្ចសន្យាការងារ ឬការរក្សាកិច្ចសន្យាការងារ និយោកមិនអាចតំរូវឲ្យមានកិច្ចធានាជាប្រាក់កាស ឬជាប័ណ្ណសិទិ្ធណាមួយឡើង ទោះជាក្នុងរូបភាពណាក៏ដោយ ។

 ផ្នែកទី២   ការទទួលខុសត្រូវរបស់ម្ចាស់សហគ្រាសចំពោះអនាម័យនិងសន្តិសុខនៃកម្មករនិយោជិត

       ជំពូកទី២    ទំនួលខុសត្រូវរបស់ម្ចាស់សហគ្រាស(សហគ្រិន)

          កថាខណ្ឌទី១   លក្ខខណ្ឌទូទៅ

ដោយអនុលោមទៅតាមច្បាប់ស្តីពីការងារ ឆ្នាំ១៩៩៧ បានបញ្ញត្តិត្រង់ ជំពូកទី ៨ ពី “អនាម័យ និង សន្តិសុខនៃកម្មករនិយោជិត ” ។ ត្រូវយកទៅអនុវត្តលើសហគ្រាសគ្រប់ប្រភេទ ដែល​ស្ថិតនៅក្រោមច្បាប់ការងារនេះ លើកលែងតែចំពោះរោងជាង ដែលមានប្រើកម្មករនិយោជិតជា​សមាជិក​នៃគ្រួសារ ដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ឳពុកម្តាយ ឬអាណាព្យាបាលតែ​ប៉ុណ្ណោះ ហើយក៏ត្រូវបានយកទៅអនុវត្តផងដែរ ចំពោះសហគ្រាស ឬរោងជាងទាំងឡាយណា ទោះជាមានលក្ខណៈជាគ្រួសារក៏ដោយឱ្យតែមានការងារប្រព្រឹត្តទៅដោយឡចំហាយ ឬគ្រឿងយន្ត ឬអគ្គីសនី ឬឧស្សាហកម្មនោះអាចមានគ្រោះថ្នាក់ ឬខូចសុខភាព ។

            កថាខណ្ឌទី២   ការទទួលខុសត្រូវរបស់និយោជក

បើតាមមាត្រា២២៩ គឺថានិយោជកជាអ្នកធានាខុសត្រូវគ្រប់បែបយ៉ាងក្នុងការថែទាំ​សុខភាព​រ​បស់​កម្មកនិយោ ជិតដើម្បីឱ្យមានសុខភាពល្អជានិច្ច ។ ដូច្នេះ តើកាតព្វកិច្ចអ្វីខ្លះដែល​និយោជក​ត្រូវ​បំពេញឲ្យបាននោះ?

          ចំណុចទី១  កាតព្វកិច្ចទូទៅ

            ជាការពិតណាស់ចំពោះបទបញ្ញត្តិដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ស្តីពីការងារឆ្នាំ១៩៩៧គឺមាន​លក្ខណៈទូលំទូលាយណាស់ដែលធ្វើឱ្យយើងពុំអាចកំណត់ថា និយោជកមានកាតព្វកិច្ចអ្វីពិត​ប្រាកដ និងជាក់ស្តែងសម្រាប់ធានាអនាម័យ និងសន្តិសុខនៅក្នុងគ្រឹះស្ថាន ឬសហគ្រាស និងកន្លែងធ្វើការ​របស់​ខ្លួន​នោះទេ ។ ដូច្នេះយើងត្រូវសិក្សាពីចំណុចនីមួយៗ ដែលច្បាប់ស្តីពីការងារបាន​កំណត់ឲ្យ​និយោជក​​ត្រូវ​អនុវត្ត​តាមនោះ ។

          ចំណុចទី២  ការបំភ្លឺ និង សូរសំលេង

            និយោជកត្រូវរៀបចំឲ្យអគាររោងជាងទីកន្លែងធ្វើការមានពន្លឺធម្មជាតិ និងពន្លឺសិប្បនិម្មិតដ៏សមស្រប ពោលគឺធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីឲ្យកម្មករ និយោជិត មើលឃើញច្បាស់ និងមិនរោយភ្នែក ។ ត្រូវផ្តល់ពន្លឺឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់និងអាស្រ័យលើប្រភេទការងារ ដែលមិនបង្ករឲ្យមានភាពហត់នឿយនៅពេលសំឡឹងមើល និងផ្តល់លទ្ធផលមិនល្អនៅពេលអនាគត ។ ឧទាហរណ៍ៈ ដូចជាមានបញ្ហាភ្នែកមីញ៉ូបជាដើម...។

          ចំពោះឯកតាសំរាប់ធ្វើជាខ្នាតនៃពន្លឺ គឺ លុច LUX ។ ឧទាហរណ៌កន្លែងធ្វើចរាចរទៅមកត្រូវ​បំភ្លឺជាមធ្យមពី ១០០ ទៅ ១៥០លុច, អាហារដ្ឋានត្រូវបំភ្លឺជាមធ្យម ២០០លុច, ចំពោះការងារ​ច្នៃត្បូងគ្រឿងអលង្ការវិញ ត្រូវបំភ្លឺជាមធ្យម ១៥០០លុចជាដើម ។ ចំពោះប្រព័ន្ធសៀគ្វីនៃការបំភ្លឺមាន​ដូចជា ខ្សែរភ្លើង ជើងចាប់អំពូល កុងតាក់ ត្រូវរៀបចំទៅតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ ដើម្បីជៀសវាងបញ្ហាឆក់ ឬក៏ករណីផ្ទុះសេជាដើម ។ ចំណែកឯម៉ាស៊ីនភ្លើង ត្រូវដាក់នៅ​ឲ្យឆ្ងាយ​ពីកន្លែងធ្វើការ ឬអគារដទៃទៀត ដើម្បីជៀស​វាងការរំខានដោយសំលេង ។

          ចំណុចទី៣  ការលើកដាក់ទម្ងន់សមស្របតាមកំលាំង​

            ការលើកដាក់ទម្ងន់ សំរាប់កម្មករនិយោជិតម្នាក់ ឬច្រើននាក់ មានជាអាទិ៍ៈ ការលើក ការ​ដឹក ការដាក់ចុះ ការរុញ ការអូសទាញ ការរំកិលវត្ថុដែលមានទំងន់ដោយបញ្ចេញកំលាំងពលកម្ម​ផ្ទាល់ ។ ដូច្នេះដើម្បីជៀសវាងកុំឲ្យការលើកដាក់ទម្ងន់មានគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពកម្មករនិយោជិតពិសេសកុំឲ្យមានការប៉ះពាល់ឆ្អឹងខ្នងនោះ និយោជកត្រូវយកចិត្តទុកជាខ្លាំងទៅលើបញ្ហានេះ ។

និយោជកត្រូវមានកាតព្វកិច្ចទទួលខុសត្រូវដូចជាៈ

‒        រៀបចំកញ្ចប់នីមួយៗ កុំឲ្យទើសទែង និង មិនលើសពី ៥០Kg

‒        រៀបចំផ្លូវឆ្លងកាត់ឲ្យបានជិតបំផុត និងមិនបង្ករការលំបាកក្នុងការធ្វើដំណើរ

‒        រិះរកមធ្យោបាយបច្ចេកទេសជំនួយក្នុងការលើកដាក់ទម្ងន់

‒        ផ្តល់ការអប់រំបច្ចេកទេសដល់កម្មករនិយោជិតក្នុងការលើកទម្ងន់ ។

          ម្យ៉ាងវិញទៀត ចំពោះស្រ្តីមានផ្ទៃពោះ ឬស្រ្តីទើបចូលធ្វើការឡើងវិញ បន្ទាប់ពីសំរាលកូន ក្នុងរយៈពេល ២ ខែដំបូងនោះ គឺមិនអនុញ្ញាតឲ្យលើកទម្ងន់លើសពី ៥Kgទេ។

          ចំណុចទី៤  ការរៀបចំបង្គន់អនាម័យ

            បញ្ហាបង្គន់អនាម័យគឺជារឿងសំខាន់មួយក្នុងការរៀបចំឱ្យមានក្នុងបរិវេណគ្រឹះស្ថានឫ ទី​កន្លែង​ធ្វើការឱ្យបានសមរម្យ និង ប្រកបដោយអនាម័យល្អ ហើយអស្រ័យទៅតាមចំនួនកម្មករ​និយោជិតផងដែរ​។បង្គន់ទាំងអស់ត្រូវបានទទួលបានការថែទាំសំអាតដុសលាងយ៉ាងហោច​ណាស់​មួយដងក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយមានទឹកស្អាតសំរាប់ប្រើប្រាស់ និងសាប៊ូឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ផង​ដែរ ។

          ចំណុចទី៥   កៅអីអង្គុយ សំលៀកបំពាក់ការងារ

            ចំពោះកៅអីអង្គុយសំរាប់ធ្វើការងារ គឺត្រូវផ្តល់ឲ្យបានសមរម្យសំរាប់កម្មករនិយោជិត​ដើម្បីប្រើប្រាស់ទៅតាមសេចក្តីត្រូវការ ។ចំណែកឯសំលៀកបំពាក់ការងារវិញត្រូវ ក៏ត្រូវការជា​ចំាបាច់ ក្នុងការធ្វើការងារដើម្បីជៀសវាងពីគ្រោះថ្នាក់ជាយថាហេតុ។

         ចំណុចទី៦   ខ្យល់ចេញចូល និង កំដៅ

            បញ្ហាខ្យល់ចេញចូលជារឿងសំខាន់មួយដែរដូច្នេះនិយោជកត្រូវចាត់វិធានការសំរាប់ធ្វើឲ្យ​ខ្យល់ចេញចូ​​លបានស្រួល នឹងសំអាតបរិយាកាសកន្លែងធ្វើការឲ្យបានគ្រប់ពេលវេលា ។

          ឧទាហរណ៍ ៖ ដូចជា មានកង្ហារតាមពិដាន កង្ហារបឺតខ្យល់...។ ចំណែកឯសីតុណ្ហភាពនៃកំដៅវិញ ត្រូវវាស់ជាប្រចាំធ្វើយ៉ាងណាកុំឱ្យក្តៅពេកនឹងត្រជាក់ពេកមានការព្យាករណ៍ទុកដើម្បីត្រៀមការពារជាមុន។  ​​​ ​​​​​​​​​    ​​​​​        ឧទាហរណ៍ ៖ ដូចជាបើសិនជាក្តៅ ត្រូវចាប់ផ្តើមបាញ់ ទឹកដាក់ដំបូល ដើម្បីបញ្ចុះសីតុណ្ហភាពសមស្រប រឺក៏ត្រូវមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់អាស្រ័យទៅតាមលទ្ធភាព។

          ចំណុចទី៧  ការបង្ការភាពអាសន្ន

            និយោជកត្រូវរៀបចំឲ្យមានទ្វារពិសេសសំរាប់ការពារពេលអាសន្នកើតឡើងសំរាប់កម្មករនិយោជិត ហើយមានដាក់សញ្ញាសំគាល់យ៉ាងច្បាស់និងងាយស្រួលអាចចេញចូលបានជាមួយគ្នានេះដែរ ត្រូវមានបំពង់ពន្លត់អគ្គីភ័យគ្រប់គ្រាន់ ហើយដាក់នៅជិតដៃកម្មករនិយោជិត​ ។ ​ម្យ៉ាងវិញទៀត ត្រូវបំប៉នការអប់រំដល់កម្មករនិយោជិតទាក់ទងទៅនឹងភាពអាសន្នកើតឡើងដើម្បីឲ្យពួកគេចេះការពារខ្លួនរួចផុតពីការគ្រោះថ្នាក់ផងដែរ ។

           ចំណុចទី៨   អាហារដ្ឋាន

          ត្រូវមានការថែទាំសំអាតបរិវេណទទួលទានអាហារ ចង្រ្កានឲ្យមានអនាម័យ និងស្អាត​ជាប្រចាំ ហើយត្រូវធានាថាអាហារត្រូវបានរៀបចំត្រឹមត្រូវចំអិនបានល្អ មានអនាម័យមាន​គុណភាព និងតំលៃសមរម្យ ។

           ចំណុចទី៩   ការទុកដាក់សារជាតិគីមី

          សារធាតុគីមី គឺជារបស់មួយដែលមានគ្រោះថ្នាក់ដូច្នេះត្រូវស្តុកទុកនៅកន្លែងណាដែលបិទ​ជិតដាច់ដោយឡែកពីកន្លែងធ្វើការ និងត្រូវមានបិទផ្លាកសញ្ញាឲ្យច្បាស់លាស់ និងសរសេរ​បំរាម​ជាភាសាខ្មែរ ឬភាសាបរទេសបើសិនជាអាច ។ចំណែកឯកន្លែងប្រើសារជាតិគីមីវិញ ត្រូវរក្សាឲ្យបាននូវកំរិតខ្យល់ចេញចូល(ដំឡើងបរិមាណអុកស៊ីសែន)។

 ជំពូកទី២   វិធានការត្រួតពិនិត្យសន្តិសុខ និង អនាម័យ

          ក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារនិងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ត្រូវរៀបចំធ្វើប្រកាសដើម្បីតាមដាន​ត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តអំពីសន្តិសុខនិងអនាម័យជាក់លាក់របស់កម្មករនិយោជិតម្នាក់ៗ ។ ដែលប្រកាសទាំងនោះត្រូវពាក់ព័ន្ធដល់៖

‒        គុណភាពទឹកនៃទីកន្លែងធ្វើការ

‒        ការបោសសំអាត

‒        ឋបនភ័ណ្ឌសុខាភិបាលដែលត្រូវមានសំរាប់សេចក្តីត្រូវការរបស់បុគ្គលិក

‒        ភេសជ្ជៈ និងអាហារ

‒        ការស្នាក់នៅជាយថាហេតុរបស់បុគ្គលិក

‒        ប៉ុស្តិការងារ និង ការរៀបចំអាសនៈធ្វើការ

‒        វិធានការសំរាប់ធ្វើឲ្យខ្យល់ចេញចូលបានស្រួលនិង ការសំអាតបរិយាកាសកន្លែងធ្វើការ

‒        ឧបករណ៍ការពារផ្ទាល់ខ្លួន និង សំលៀកបំពាក់ការងារ

‒        ពន្លឺ និងសំលេងក្នុងកន្លែងធ្វើការ ។

          ជាមួយគ្នានេះដែរបញ្ហាធានាសុវត្ថិភាពក៏ត្រូវរៀបចំយ៉ាងល្អសំរាប់កម្មករនិយោជិត។​ចំពោះគ្រឿងម៉ាស៊ីនគ្រឿងយន្តបរិធានសំរាប់ការបញ្ជូនឧបករណ៍តូចធំ និងម៉ាស៊ីនត្រូវដាក់ និងរៀបចំក្នុងលក្ខខណ្ឌប្រសើរបំផុតនៃសន្តិសុខ ។  ប្រកាសទាំងនោះ ក៏កំណត់ផងដែរនូវវិធានការ​សំរាប់​អនុវត្តពិសេសដែលពាក់ព័ន្ធដល់៖

‒        ហានិភ័យនៃការជ្រុះធ្លាក់វត្ថុ ឬគ្រឿងចក្រ

‒        ការប្តូរទីតាំងនៃវត្ថុធ្ងន់ៗ

‒        ការការពារម៉ាស៊ីន និង បរិស្ថានដែលអាចបណ្តាលឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់

‒                 វិធានការពារដែលត្រូវចាត់ចែងឲ្យមានក្នុងករណីធ្វើការងារក្នុងកន្លែងចង្អៀតឬស្ថានភាពការងារ ដាច់តែឯង

‒        ហានិភ័យនៃការហៀរចេញវត្ថុរាវ ប្រេងរំអិល ក្លិន

‒        ការការពារអគ្គីភ័យ។

          ដូច្នេះអធិការការងារ និងអភិបាលការងារជាអ្នកត្រួតពិនិត្យលើសន្តិសុខ អនាម័យ និងសុវត្ថិភាពការងារ ហើយអធិការពេទ្យការងារ និងអ្នកជំនាញខាងសន្តិសុខត្រូវសហការគ្នាបំពេញ​បេសកម្មនេះ ។ បើមានចំនុចខ្វះខាតអនាម័យ អធិការការងារ អាចសុំឲ្យធ្វើការបង់ផាកជាពិន័យ ឬដាក់កំហិត ឬបិទអាជីវកម្ម ។

           កថាខណ្ឌទី១    សេវាពេទ្យការងារ

សហគ្រាស និងគ្រឹះស្ថានដែលស្ថិតនៅក្រោមអំណាចនៃច្បាប់ការងារឆ្នាំ១៩៩៧ ត្រូវរៀបចំឲ្យមានការព្យាបាលបឋមសំរាប់កម្មករនិយោជិតរបស់ខ្លួន ។[26] ចំនួនគ្រូពេទ្យតិច ឬច្រើន គឺអាស្រ័យ​ទៅលើចំនួននៃកម្មករនិយោជិតក្នុងរោងចក្រនីមួយៗ ដែរ ។ គ្រូពេទ្យមានតួនាទី មើលថែទាំកម្មករ ឃ្លាំមើលជាប្រចាំ ផ្តល់ដំបូន្មានផ្នែកអនាម័យកុំឲ្យខូចសុខភាពដោយសារតែបណ្តាលមក​ពីបញ្ហា​ការងារ ។ ហើយម្យ៉ាងទៀត សំណុំរឿង សុខភាពរបស់កម្មករនិយោជិត  ដែលបុគ្គលិកពេទ្យការងារ​ប្រមូលបាន គឺជាឯកសសារសម្ងាត់ ហើយព័ត៌មានក្នុងសំណុំរឿងនេះមិនអាចផ្តល់ឲ្យនិយោជក សហជីព  ឬតតីយជនណាមួយដើម្បីធ្វើការកត់សំគាល់លើកម្មករបានទេ ។ ចំពោះសោហ៊ុយ​ចំណាយ​ក្នុងការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្តទៅ នៃក្រុមពេទ្យការងារ ត្រូវនៅលើបន្ទុកនិយោជក ។ ក្នុងករណី ដែលក្រុមពេទ្យមួយ បំរើសហគ្រាសច្រើននោះ សោហ៊ុយត្រូវចេញតាមសមាមាត្រ​នៃចំនួនកម្មករនិយោជិតក្នុងសហគ្រាសនីមួយៗ ។

           កថាខណ្ឌទី២    គិលានដ្ឋាន

        គិលានដ្ឋានជាអចិន្រៃ្ទយ៍ត្រូវតែមានកាលណាប្រើកម្មករនិយោជិតធ្វើការយ៉ាងតិច ៥០នាក់ឡើងទៅ ។ ត្រូវគ្រប់គ្រងផ្ទាល់ដោយគ្រូពេទ្យការងារ រួមជាមួយនឹងគិលានុប្បដ្ឋាក ឬគីលានុប្បដ្ឋាយិកាម្នាក់ ឬច្រើននាក់ អាស្រ័យទៅតាមចំនួននៃកម្មករនិយោជិត ។ ប៉ុន្តែក្នុងម៉ោងធ្វើការទាំងពេលថ្ងៃ ទាំងពេលយប់ ដាច់ខាតត្រូវមានគិលានុប្បដ្ឋាក ឬគិលានុប្បដ្ឋាយិកា យ៉ាងតិចមួយនាក់ នៅយាមប្រចាំការជានិច្ច ។ ត្រូវមានសំភារៈ វត្ថុរំរបួស និង ឱសថគ្រប់គ្រាន់​សំរាប់ព្យាបាល ។

            ចំពោះសហគ្រាសដែលមានសាខា ការដ្ឋានមួយ ឬច្រើនហើយស្ថិតនៅចម្ងាយលើសពី ៧ គីឡូម៉ែតពីការដ្ឋានធំ ក៏ត្រូវមានគិលានដ្ឋានមួយប្រចាំការដូចគ្នាដែរ ។ យ៉ាងណាមិញបើចំនួន​កម្មករ​និយោជិតមានច្រើនលើសពី ២០០នាក់ នោះគិលានដ្ឋានត្រូវតែមានកន្លែងសំរាប់ឲ្យ​កម្មករ​របួស ឬមានជំងឺសំរាក មុននឹងបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យ ។ ការព្យាបាលថែទាំ និងអាហារនៃអ្នកនៃរបួស និងអ្នកជំងឺសំរាកក្នុងគិលានដ្ឋាន សហគ្រាសត្រូវនៅ ក្នុងបន្ទុកនិយោជក ។

          បើតាមមាត្រា២៤៥ គឺថានិយោជកចេញសោហ៊ុយលើៈ

·         ក្រុមគីមីបង្ការរោគនៅការដ្ឋានខ្លួន ដូចជាករណីបាញ់ថ្នាំមូស ឬសំលាប់សត្វល្អិត

·         ការចាក់ថ្នាំការពារជំងឺឆ្លងទាំងឡាយ ដូចជាការចាក់វ៉ាក់សាំងការពារ ។

សេចក្តីសន្និដ្ឋាន

          ដូចបានធ្វើការរៀបរាប់ពីខាងលើរួចមកហើយដូចនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានបានថាសហគ្រាសដើរតួរយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបំពេញភាពអត់ការងារធ្វើរបស់កម្មករនិយោជិតក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាង ណាក៏ដោយការបើក ឬបិទសហគ្រាសនេះមិនអាចធ្វើទៅតាមអំពើចិត្តនោះឡើយ ឬអាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតថាសហគ្រាសត្រូវតែមានកាតព្វកិច្ចមួយចំនួនដែលច្បាប់តម្រូវឲ្យមានជាអាទិ៍ដូចជា៖

§  និយោជកទាំងអស់ដែលត្រូវបានអនុវត្តច្បាប់ការងារនេះត្រូវធ្វើសេចក្ដីប្រកាសជូនដំណឹងទៅក្រសួងទទួលបន្ទុកវិស័យការងារនៅពេលបើកសហគ្រាសគ្រឹះស្ថាន ។

§  និយោជកត្រូវបើកឲ្យមាន និងរក្សាទុកឲ្យបានត្រឹមត្រូវនូវសៀវភៅបញ្ជីប្រចាំគ្រឹះស្ថាន

§  និយោជកត្រូវធ្វើសេចក្តីជូនដំណឹងអំពីការផ្លាស់ប្តូរបុគ្គលិក  (ការទទួលឲ្យធ្វើការនិងបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិកទាំងអស់) ។

§  និយោជកត្រូវចេញសៀវភៅការងារឲ្យកម្មករនិយោជិត ។

§   និយោជកដែលមានកម្មករនិយោជិត ៥នាក់ ឬច្រើនជាងនេះត្រូវតែមានបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ។

§  និយោជកមិនអាចតម្រូវឲ្យមានការធានាជាប្រាក់កាស ឬ ជាប័ណ្ណសិទ្ធិណាមួយឡើយក្នុងការចុះកិច្ចសន្យាការងារ ឬការរក្សាកិច្ចសន្យាការងារ ។

§  និយោជកត្រូវរក្សាទុកដោយទៀងទាត់ជាដរាបនូវសៀវភៅបើកទឹកប្រាក់ក្នុងការរិយាល័យបេឡា ឬទីចាត់ការនៃសហគ្រាស ។

§  និងកាតព្វកិច្ចលើការទទួលខុសត្រូវមួយចំនួនទៀតដែលច្បាប់ការងារតម្រូវឲ្យធ្វើ ។

  ម្យ៉ាងវិញទៀតដូចបានរៀបរាប់ពីខាងដើមរួចមកហើយចំពោះបញ្ហាសន្តិសុខនិងអនាម័យនៅ​កន្លែងធ្វើការងាររបស់កម្មករនិយោជិតនោះហើយយើងដឹងច្បាស់ថាច្បាប់ស្តីពីការងារឆ្នាំ១៩៩៧បានយកចិត្ទុកដាក់ ជាខ្លាំងក្នុងការគាំពារប្រកបដោយភាពឥតខ្ចោះនោះ ។ ដែលទាំងនេះគឺជាអ្វីដែលមនុស្សគ្រប់រូបគួរទទួលបាន ។ថ្វីត្បិតតែប្រព័ន្ធលទ្ធភាពការងារនៅតាមរោងចក្រសហគ្រាសក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងមិនទាន់មានភាពជឿលឿន ក៏ដូចជាការទៅតាម​អនុវត្តតាម​គោល​ការណ៍ឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្តី ក៏យើងមានមោទនភាពជាខ្លាំង ចំពោះអ្វីដែលយើងមាននាពេល​បច្ចុប្បន្នហើយសង្ឃឹមថានាពេលអនាគត កម្មករនិយោជិតទាំងអស់ ពិតជាទទួលបានការគាំពារ​ខ្ពស់ និងមានជីវិតប្រកបដោយភាពរីករាយ ។ ដោយយោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ១៩៩៣ ចែងថា “ជនគ្រប់រូបមានសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត មានសេរីភាព និងមានសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន ” ៕